Wat wordt precies bedoeld met het begrip psychologische veiligheid? In deze blog een eerste verkenning.
Psychologische veiligheid is een term die je steeds vaker hoort rond zoomen. Er wordt over gepraat op (online) congressen, workshops en seminars. Trainers, coaches en adviseurs zien het als een nieuw werkgebied. De figuur hierboven laat zien dat er wereldwijd steeds meer wordt gezocht naar het onderwerp psychologische veiligheid.
Wat wordt precies met het begrip bedoeld? Harvard professor Amy Edmondson, een van de leidende onderzoekers op het gebied, omschrijft psychologische veiligheid als een klimaat waarin mensen interpersoonlijke risico’s durven te nemen. Psychologische veiligheid is volgens haar meer dan een subjectief gevoel. De term verwijst naar een eigenschap van een groep. Het is een klimaat of cultuur waarin mensen zich vrij en veilig voelen om vragen te stellen, zich durven uit te spreken, het vermogen hebben om anderen aan te spreken, om fouten te melden en daarover te praten, om zorgen te uiten of om ongevraagd nieuwe ideeën aan te dragen.
Psychologische veiligheid vertaalt zich in het hebben van een thuisgevoel: je voelt je nauw verbonden met andere huisgenoten. Je hoeft geen masker op te zetten of toneel te spelen. Je wordt voor honderd procent geaccepteerd zoals je bent. Psychologische veiligheid zorgt voor een safe zone zoals thuis waar je -als het goed is – je vrij kunt uiten en van waaruit je straffeloos nieuwe werelden kunt ontdekken en beproeven. Het biedt een basis van verbondenheid en vertrouwen, van vrijmoedigheid en authenticiteit.
‘Psychologische veiligheid vertaalt zich in het hebben van een thuisgevoel’
Vreemd genoeg ontbreken deze randvoorwaarden die wij thuis voor lief nemen maar al te vaak op het werk. Daar laten wij ons leiden door vele angsten. De angst voor gezichtsverlies, voor baanonzekerheid, om doelwit te worden van agressiviteit en pesterijen, om niet gehoord te worden. De angst om de kop boven het maaiveld uit te steken, om de baas of een collega te zeggen waar het op staat. De angst afgestraft te worden voor gemaakte fouten, om de toegezegde bonus te verliezen of om niet volledig inzetbaar te zijn. En misschien wel de ultieme angst: het bericht krijgen dat je overbodig of boventallig bent.
Psychologische veiligheid is bedoeld om je tegen angsten van het alledaagse werkleven te beschermen en ze zo mogelijk in een positieve richting om te buigen. Negatieve energie wordt dan omgezet in positieve energie. Dit zorgt ervoor dat je volwaardig en vrijmoedig op je werk kunt meepraten, meebeslissen en meedoen.
Om te overdenken
Hans van der Loo & Joriene Beks
Auteurs "Psychologische Veiligheid, zo vorm je vrijmoedige teams"
Expert in het creëren van psychologische veiligheid.
Joriene is een ervaren en energieke spreker. Zij staat even makkelijk voor kleine groepen als voor bomvolle zalen. Je kunt haar ook als dagvoorzitter inhuren. Haar kwaliteiten:
Wil je meer informatie of Joriene boeken? Stuur een mail met hierin eventueel de datum en je specifieke vraag
Hans van der Loo en Joriene Beks hebben een boek geschreven dat je aan het denken zet over psychologische veiligheid. Het boek inspireert en stimuleert om zelf aan de slag te gaan met het creëren van een veilige en tegelijkertijd vlammende werkcultuur. Om vanaf nu de moed te tonen om binnen je team gewoon je mening te delen. Maar ook om je kwetsbaar op durven stellen en openlijk te vertellen over gemaakte fouten. Om anderen aan te durven spreken. Om de vrijheid te nemen nieuwe ideeën rond te strooien.
Dit boek vertelt hoe je kunt slagen en welke hobbels en obstakels je onderweg kunt tegenkomen. Met praktisch toepasbare handvatten om vrijmoedige teams te creëren.
De Veldgids is de veelgevraagde follow-up van Psychologische Veiligheid – Zo vorm je vrijmoedige teams.
Deze Veldgids biedt je praktische ondersteuning bij het ontwikkelen van safe zones binnen jouw organisatie met krachtige vragen, prikkelende werkvormen (‘nudges’), voorbeeldgedragingen en praktijkscripts. Een boek dat je aanspoort om meteen aan de slag te gaan. Concreet. Samen. Effectief.
Samen vormen deze twee boeken een onmisbare hulpbron voor iedereen die een open en veilig werkklimaat wil creëren.
In deze online masterclass word je meegenomen in de wereld van psychologische veiligheid. Je leert waar het vandaan komt en wat het juist wel , maar ook juist niet is. Ook word je een bril geboden om goed te kijken naar je eigen team. Wat voor type team is het? Wat gaat jouw team helpen? Hoe kom je tot verbetering?
De masterclass biedt je praktisch toepasbare handvatten om zelf en met je team te groeien naar een psychologisch veilig én vlammend werkklimaat.
De masterclass bestaat uit 5 modules die je in je eigen tempo kunt doorlopen.
Elke module wordt afgerond met veelvoorkomende vragen en antwoorden.
Robert Pierik is als chirurg verbonden aan het Isala ziekenhuis in Zwolle. Hij heeft daarnaast meerdere bestuursfuncties verricht en is bovendien ook nog schrijver van een heuse ziekenhuisroman. Onder de titel ‘Snijgeil’ geeft hij zijn lezers een lang niet altijd flatteuze inkijk in de gewoontes en mores binnen operatiekamers. Maar daar gaan we het nu niet over hebben. Of misschien toch wel. Want juist over die mores en gewoontes hebben we het als wij met hem over psychologische veiligheid spreken. 
Dat organisaties er weinig florissant bij staan als het gaat om psychologische veiligheid is bekend. Uit onderzoek onder ruim vijfduizend medewerkers van EnergyFinder weten we dat het gemiddelde indexcijfer niet hoger is dan 53%. In schooltermen verteld: een onvoldoende. Wat misschien nóg opvallender is dat dit gemiddelde door de jaren heen niet verbetert maar juist verslechtert. In 2014 bedroeg het gemiddelde namelijk 66%. Reden genoeg om na te gaan hoe de vlag er in coronatijd bijhangt.
Psychologische veiligheid is geen doel, maar een middel. Om het verschil te maken en samen te bereiken wat je wilt. De drang om het verschil te maken, begint bij het erkennen van een verbeterbehoefte. Je hebt ambities, probeert deze te visualiseren en denkt na over hoe je ze kunt bereiken. Je praat erover met anderen, die hopelijk net zo enthousiast worden als jij. Uiteindelijk ga je samen met het organiseren van vlammende veiligheid aan de slag om het nieuwe idee of ontwerp tot leven te brengen. Daarvoor kun je niet zonder autonomie, zelfvertrouwen, zelfdiscipline en progressiegericht werken.
In deze blog gaan we in op autonomie en zelfvertrouwen en de invloed op inclusie. Wat is autonomie? Hoe is dit verbonden aan zelfvertrouwen? En hoe werkt dat op het gevoel van inclusie?
